Theo những nội dung đã phân tích ở trên, mặc dù việc chấm dứt hợp đồng lao động làm chấm dứt mọi quyền và nghĩa vụ của các bên đã thoả thuận trong hợp đồng lao động nhưng sự kiện chấm dứt hợp đồng lao động này lại làm phát sinh những quyền và nghĩa vụ khác của các bên. Đây gọi là hậu quả pháp lý khi chấm dứt hợp đồng lao động. Với mỗi hình thức chấm dứt hợp đồng lao động, sẽ có những hậu quả pháp lý khác nhau.
Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật
Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật, người sử dụng lao động hoặc người lao động sẽ phát sinh các quyền hoặc các nghĩa vụ tương ứng sau đây:
(i) Người sử dụng lao động chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật có quyền được yêu cầu người lao động bồi thường (nếu người lao động gây thiệt hại)
Tương ứng, người lao động có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
(ii) Người lao động chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật được nhận tiền lương, trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp mất việc làm và được bồi thường (nếu bị thiệt hại)
Tương ứng, người sử dụng lao động có trách nhiệm trả tiền lương, và các khoản khác cho người lao động,…
Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật
Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật, hậu quả pháp lý xảy ra như sau:
Đối với người sử dụng lao động, nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật, phát sinh các nghĩa vụ sau:
(i) Nhận lại người lao động đồng thời phải phải trả tiền lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong những ngày người lao động không được làm việc và phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động; nếu vi phạm thời gian báo trước còn phải bồi thường một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động trong những ngày không báo trước;
(ii) Trường hợp người lao động không muốn quay lại làm việc thì ngoài các khoản tiền nêu trên, ngươi sử dụng lao động phải trả thêm tiền trợ cấp thôi việc theo quy định;
(iii) Trường hợp người sử dụng lao động không muốn nhận lại người lao động, ngoài các khoản trên, người sử dụng lao động phải bồi thường thêm ít nhất bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động cho người lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.
Đối với người lao động, nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động phải:
(i) Bồi thường nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động + tiền tương ứng những ngày không báo trước;
(ii) Không được trợ cấp thôi việc;
(iii) Phải hoàn trả chi phí đào tạo (nếu có).
Ý nghĩa của quyền chấm dứt hợp đồng lao động
Như đã nêu trên, việc tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động không phải lúc nào cũng đạt được mục tiêu mà các bên mong muốn. Đôi khi, chấm dứt hợp đồng lao động lại là phương hướng giải quyết tốt nhất.
Đối với người sử dụng lao động, việc chấm dứt hợp đồng lao động giúp người sử dụng lao động thực hiện việc tự do tuyển dụng lao động với trình độ và yêu cầu phù hợp với mục đích kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó nâng cao năng suất, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.
Đối với người lao động, việc chấm dứt hợp đồng lao động góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, bảo đảm quyền tự do tìm kiếm việc làm và tìm kiếm được môi trường cũng như công việc phù hợp với bản thân.
Đối với kinh tế, việc quy định cho cả người sử dụng lao động và người lao động được quyền chấm dứ hợp đồng lao động, ở khía cạnh tích cự thì nó đã góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Điều này thể hiện ở chỗ, quan hệ lao động không phải là quan hệ vĩnh viễn, nó có thể chấm dứt theo ý chí của các bên do đó, người sử dụng lao động, muốn giữ nhân tài cần tăng các quyền lợi về phúc lợi, nhu cầu của người lao động. Người lao động được đáp ứng các nhu cầu sẽ có hứng thú và tinh thần trong sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, người lao động muốn ở lại doanh nghiệp lâu dài cần tự trau dồi, nâng cao kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm để được người sử dụng lao động giữ lại. Chính điều này đã góp phần thay đổi chất lượng lao động, kéo theo sự thay đổi chất lượng của thành quả lao động, làm thay đổi bộ mặt kinh tế của doanh nghiệp.
Đối với xã hội, cũng xét trên khía cạnh tích cực, chấm dứt hợp đồng lao động làm cải thiện chất lượng lao động, cải thiện quan hệ lao động, nâng cao sức cạnh tranh của người lao động, tạo cho họ có khả năng thích nghi và tìm kiếm những công việc tốt hơn, phù hợp hơn.
Mặc dù còn nhiều mặt trái trong việc chấm dứt hợp đồng, xong nếu thực hiện các quy định một cách nghiêm túc, đúng pháp luật thì những lợi ích chúng đem lại thực sự không hề nhỏ.
- Phân loại chấm dứt hợp đồng lao động
- Phân tích yếu tố chủ thể khi giao kết hợp đồng lao động
- Hợp đồng lao động bằng văn bản có bắt buộc phải ký không?
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
- Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.
