Cơ chế ba bên là gì?
Cơ chế ba bên là một cơ chế có hệ thống chủ thể đặc biệt, gồm người lao động – nhà nước – người sử dụng lao động. Hệ thống chủ thẻ này phản ánh một mối quan hệ xã hội rất phức tạp, trong đó, mặc dù có mối quan tâm chung là quan hệ lao động nhưng mỗi chủ thể đều có một loại lợi ích riêng.
Về phương diện xã hội
Cơ chế ba bên được nghiên cứu dưới góc độ quyền con người. Các nhà xã hội học cho rằng cơ chế ba bên là biểu hiện quan trọng của quyền con người trong xã hội bởi nó đảm bảo cho sự dân chủ, công bằng và văn minh trong việc thực thi các quyền con người do Hiến pháp quy định, không chỉ trong lĩnh vực lao động. Sự vận hành của cơ chế ba bên giúp người dân có thể nhận được sự bảo đảm của nhà nước và toàn xã hội về cơ hội việc làm và quyền lao động để kiếm sống, quyền tạo ra và có thu nhập bằng sức lao động của chính mình. Bằng cách xác lập và vận hành cơ chế ba bên, các chủ thể của xã hội, ở những vị trí của mình, có thể bày tỏ được nguyện vọng, quan điểm… xung quanh việc tham gia tổ chức các hoạt động trong lao động và tổ chức đời sống. Quyền lao động và được lao động trong điều kiện tốt nhất, an toàn nhất có thể, quyền được hưởng thù lao tương xứng và không bị bóc lột sức lao động, quyền tham gia vào việc hưởng phúc lợi xã hội… đều có thể được thực hiện. Tuy nhiên, đối với quan hệ lao động thì việc thực hiện những vấn đề nói trên thông qua cơ chế ba bên lại là phương pháp có tính xã hội hoá cao, có tính dân chủ rõ ràng và hiệu quả hơn các phương pháp khác.
Dưới góc độ quản lí
Cơ chế ba bên là một trong những phương thức quản lí lao động, trong đó, nhà nước sử dụng những kết qua của sự họp tác ba bên để xây dựng, thực thi, điều chỉnh chính sách và pháp luật về lao động. Điều này không chỉ tồn tại trong hê thống quan điểm mà chính là một vấn đề của thực tiễn đời sống lao động. Việc sử dụng cơ chế ba bên giúp nhà nước có thêm phương thức mới, ngoài những phương thức quản lí thông thường, để thực hiện chức năng quản lí xã hội nói chung và quản lí lao động nói riêng.
Dưới góc độ pháp lí
Cơ chế ba bên là một định chế pháp lí quan trọng của luật lao động. Định chế này bao gồm những quy định của pháp luật do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận về cơ chế ba bên và việc thực thi các quy định đó trong thực tiễn đời sống xã hội, thông qua các biện pháp khác nhau, thông qua các hành vi của các chủ thể khác nhau. Nội dung của định chế pháp lí tập trung vào việc điều chỉnh mối quan hệ ba bên: người lao động – nhà nước – người sử dụng lao động.
Ngày nay, cơ chế ba bên còn được tiếp cận dưới những góc độ khác tuỳ theo cách nhìn nhận và dụng ý của nhà nghiên cứu. Những cách tiếp cận khác nhau đó giúp cho chúng ta có thê hiểụ được cơ chế ba bên một cách sâu sắc hơn để khai thác những ích của nó trong thị trường lao động, quan hệ lao động ngày sôi động và phức tạp hiện nay.
