Hiện nay, hành vi quấy rối tình dục trong lao động đã và đang tồn tại, có xu hướng ngày càng gia tăng nhưng lại chưa có một quy định cụ thể nào về khái niệm, biểu hiện của hành vi này hay là chế tài cụ thể để áp dụng khi phát hiện có hành vi đó.
Hành vi quấy rối tình dục trong lao động
Theo Bộ Lao động – Thương binh và xã hội cho rằng, quấy rối tình dục có thể bằng hành vi mang tính thể chất như tiếp xúc, cố tình đụng chạm không mong muốn, sờ mó, vuốt ve, cấu véo, ôm ấp, hay hôn cho tới tấn công tình dục, cưỡng dâm, hiếp dâm.
Ngoài ra, quấy rối tình dục bằng lời nói gồm các nhận xét không phù hợp về mặt xã hội, văn hóa và không được mong muốn bằng những ngụ ý về tình dục như những truyện cười gợi ý về tình dục, những nhận xét về trang phục hay cơ thể của một người nào đó khi có mặt họ hoặc hướng tới họ. Hình thức này bao gồm cả những lời đề nghị và những yêu cầu không mong muốn hay lời mời đi chơi mang tính cá nhân một cách liên tục.
Quấy rối tình dục bằng hành vi phi lời nói gồm các hành động không được như mong muốn như ngôn ngữ cơ thể khiêu khích, biểu hiện không đứng đắn, cái nhìn gợi tình, nháy mắt
liên tục, các cử chỉ của ngón tay… Hình thức này bao gồm việc phô bày các tài liệu khiêu dâm, hình ảnh, vật, màn hình máy tính, áp phích, thư điện tử, ghi chép, tin nhắn liên quan tới tình dục.
Hiện nay, Bộ Luật lao động 2012 có đề cập đến hành vi quấy rối tình dục tại Điều 8 về các hành vi bị nghiêm cấm trong đó có hành vi “ngược đãi người lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc”, Điều 37 về Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động “Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao
động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây: c) Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động”
Điều 182 về nghĩa vụ của lao động là người giúp việc gia đình “thông báo kịp thời với người sử dụng lao động về những khả năng, nguy cơ gây tai nạn, đe dọa an toàn, sức khỏe, tính mạng, tài sản của gia đình người sử dụng lao động và bản thân”. Đồng thời Điều 183 quy định những hành vi bị nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động đối với lao động là người giúp việc trong gia đình, cấm “ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, dùng vũ lực đối với lao động là người giúp việc gia đình”.
Tuy nhiên, Bộ Luật Lao động 2012 cũng chưa đưa ra được sự giải thích cụ thể về khái niệm quấy rối tình dục để có thể hình dung cụ thể về hành vi, lời nói, điệu bộ, cử chỉ như thế nào được xem là quấy rối tình dục. Đây cũng chỉ là bước khởi đầu để hạn chế hành vi xâm phạm.
Hiện nay, các quy định Pháp luật mới chỉ đưa ra 1 số các chế tài xử lý như sau:
Xử lý vi phạm hành chính:
Theo quy định tại Điều 5, Nghị định 167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây: a) Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác;
Người quấy rối thực hiện những hành vi “Có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác” thì bị xử phạt vi phạm hành chính.
Xử lý hình sự:
Nếu hành vi quấy rối mà xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự người khác thì cũng có thể bị xử lý hình sự theo Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 về “Tội làm nhục người khác”. Tuy nhiên, nếu không có hậu quả cần chứng minh đó là nạn nhân cảm thấy vô cùng nhục nhã, tủi hổ thì hành vi quấy rối tình dục không đủ yếu tố để cấu thành tội làm nhục người khác.
Mặt khác, để khép một người nào đó vào tội xâm phạm tình dục cần có hai yếu tố là hành vi phạm tội của kẻ đó hoặc phải đi đến sự giao cấu hoặc cấu thành hình thức hướng đến sự
giao cấu. Người nào có động cơ như vậy mới bị khép vào tội xâm phạm tình dục. Còn quấy rối tình dục là những hành động không hướng tới hoặc không rõ ràng hướng tới hành vi giao cấu.
Quấy rối tình dục có thể được coi là một tệ nạn nhức nhối của xã hội hiện đại. Khi chưa có một khái niệm cụ thể quy định về hành vi này thì việc xử lý nó vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần nhanh chóng đưa ra những hướng dẫn chi tiết, cụ thể trong khi việc giải quyết vấn đề này đang mắc phải khá nhiều khó khăn.
- Dịch vụ pháp luật về lao động của Công ty Luật TNHH Everest
- Điều kiện khấu trừ tiền lương của người lao động
Khuyến nghị của công ty Luật TNHH Everest:
- Bài viết trong lĩnh vực pháp luật lao động được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị đây chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 19006198, E-mail: info@everest.org.vn.
