Thời gian làm việc của người lao động được quy định như thế nào?

Tóm tắt câu hỏi:

Chào anh chị, hiện em có 1 câu hỏi liên quan đến
luật lao động mà công ty đang ban hành, và em có thắc mắc lớn muốn nhờ anh chị giúp đỡ. công ty em
làm việc từ 7h sáng đến 4 giờ chiều. Lâu lâu (khoảng 2 tháng 1 lần) nhân viên phải trực đêm (ngày
hôm đó vẫn đi làm bình thường). trực từ 7h tối đến 6h sáng hôm sau. ngày hôm sau tiếp tục làm việc
từ 7h đến 11h30 thì được nghỉ nửa ngày( do đêm hôm trước trực đêm). Nếu tính tổng thời gian làm
trong ngày lên tới 19 tiếng. Vậy có vi phạm luật lao động không, có thể kiện công ty được
không? Mong nhận được hồi âm của anh chị. thanks.?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến V-Law. Với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như
sau:

Theo khoản 1 Điều 106 Bộ luật lao động 2012 quy định
về làm thêm giờ như sau:

“1. Làm thêm giờ là khoảng thời gian
làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường được quy định trong pháp luật, thỏa ước lao động tập
thể hoặc theo nội quy lao động.”

Theo những thông tin bạn đưa ra thì chúng tôi hiểu
rằng trong thời gian trực đêm công nhân trong công ty bạn phải làm công việc bình thường như những
ngày làm việc khác và được tính là làm thêm giờ vì đây là quy định mà phía công ty đưa ra cho các
công nhân. Như vậy, số giờ làm việc tối đa mà công nhân công bạn phải làm việc trên thực tế là 13
giờ cho ngày làm việc bắt đầu ca trực đêm bao gồm 08 giờ trong ngày làm việc bình thường và 05 giờ
trực đêm ( từ 07 giờ tối đến 12 giờ đêm) và 10,5 giờ cho ca làm việc ngày hôm sau bao gồm 06
giờ trực đêm ( từ 0h đến 6h sáng) và 5,5 giờ làm việc bình thường (từ 7h đến 11h30) cùng
ngày.

Bộ luật lao động 2012 quy định về thời giờ làm việc
bình thường và điều kiện đề người sử dụng lao động được sử dụng lao động làm thêm giờ  như
sau:

“ĐIỀU 104. THỜI GIỜ LÀM VIỆC BÌNH
THƯỜNG

1. THỜI GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG KHÔNG QUÁ 08
GIỜ TRONG 01 NGÀY VÀ 48 GIỜ TRONG 01 TUẦN.

2. NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG CÓ QUYỀN QUY ĐỊNH LÀM
VIỆC THEO GIỜ HOẶC NGÀY HOẶC TUẦN; TRƯỜNG HỢP THEO TUẦN THÌ THỜI GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG KHÔNG QUÁ
10 GIỜ TRONG 01 NGÀY, NHƯNG KHÔNG QUÁ 48 GIỜ TRONG 01 TUẦN .

NHÀ NƯỚC KHUYẾN KHÍCH NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG
THỰC HIỆN TUẦN LÀM VIỆC 40 GIỜ.

3. THỜI GIỜ LÀM VIỆC KHÔNG QUÁ 06 GIỜ TRONG 01
NGÀY ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI LÀM CÁC CÔNG VIỆC ĐẶC BIỆT NẶNG NHỌC, ĐỘC HẠI, NGUY HIỂM THEO DANH MỤC DO
BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI CHỦ TRÌ PHỐI HỢP VỚI BỘ Y TẾ BAN HÀNH.”

“2. NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG ĐƯỢC SỬ DỤNG NGƯỜI
LAO ĐỘNG LÀM THÊM GIỜ KHI ĐÁP ỨNG ĐỦ CÁC ĐIỀU KIỆN SAU ĐÂY:

A) ĐƯỢC SỰ ĐỒNG Ý CỦA NGƯỜI LAO
ĐỘNG;

B) BẢO ĐẢM SỐ GIỜ LÀM THÊM CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG
KHÔNG QUÁ 50% SỐ GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG TRONG 01 NGÀY, TRƯỜNG HỢP ÁP DỤNG QUY ĐỊNH LÀM VIỆC THEO
TUẦN THÌ TỔNG SỐ GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG VÀ SỐ GIỜ LÀM THÊM KHÔNG QUÁ 12 GIỜ TRONG 01 NGÀY; KHÔNG
QUÁ 30 GIỜ TRONG 01 THÁNG VÀ TỔNG SỐ KHÔNG QUÁ 200 GIỜ TRONG 01 NĂM, TRỪ MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT
DO CHÍNH PHỦ QUY ĐỊNH THÌ ĐƯỢC LÀM THÊM GIỜ KHÔNG QUÁ 300 GIỜ TRONG 01 NĂM;

C) SAU MỖI ĐỢT LÀM THÊM GIỜ NHIỀU NGÀY LIÊN TỤC
TRONG THÁNG, NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG PHẢI BỐ TRÍ ĐỂ NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐƯỢC NGHỈ BÙ CHO SỐ THỜI GIAN ĐÃ
KHÔNG ĐƯỢC NGHỈ.”

Theo Điều 106 Bộ luật Lao động 2012 quy định làm
thêm giờ như sau:

“LÀM THÊM GIỜ LÀ KHOẢNG THỜI GIAN LÀM
VIỆC NGOÀI THỜI GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG ĐƯỢC QUY ĐỊNH TRONG PHÁP LUẬT, THỎA ƯỚC LAO ĐỘNG TẬP THỂ
HOẶC THEO NỘI QUY LAO ĐỘNG.

1. NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG ĐƯỢC SỬ DỤNG NGƯỜI LAO
ĐỘNG LÀM THÊM GIỜ KHI ĐÁP ỨNG ĐỦ CÁC ĐIỀU KIỆN SAU ĐÂY:

A, ĐƯỢC SỰ ĐỒNG Ý CỦA NGƯỜI LAO
ĐỘNG;

B, BẢO ĐẢM SỐ GIỜ LÀM THÊM CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG
KHÔNG QUÁ 50% SỐ GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG TRONG 01 NGÀY, TRƯỜNG HỢP ÁP DỤNG QUY ĐỊNH LÀM VIỆC THEO
TUẦN THÌ TỔNG SỐ GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG VÀ SỐ GIỜ LÀM THÊM KHÔNG QUÁ 12 GIỜ TRONG 01 NGÀY; KHÔNG
QUÁ 30 GIỜ TRONG 01 THÁNG VÀ TỔNG SỐ KHÔNG QUÁ 200 GIỜ TRONG 01 NĂM, TRỪ MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT
DO CHÍNH PHỦ QUY ĐỊNH THÌ ĐƯỢC LÀM THÊM GIỜ KHÔNG QUÁ 300 GIỜ TRONG 01 NĂM;

C, SAU MỖI ĐỢT LÀM THÊM GIỜ NHIỀU NGÀY LIÊN TỤC
TRONG THÁNG, NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG PHẢI BỐ TRÍ ĐỂ NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐƯỢC NGHỈ BÙ CHO SỐ THỜI GIAN ĐÃ
KHÔNG ĐƯỢC NGHỈ.”

Điều này được hướng dẫn theo quy định tại Điều 4
Nghị định 45/2013/NĐ-CP ngày 10 tháng 5 năm 2013 quy định:

“1. SỐ GIỜ LÀM THÊM TRONG NGÀY ĐƯỢC QUY ĐỊNH NHƯ
SAU:

 A, KHÔNG QÚA 50 % SỐ GIỜ LÀM VIỆC BÌNH
THƯỜNG TRONG 1 NGÀY, KHI ÁP DỤNG QUY ĐỊNH LÀM VIỆC THEO TUẦN THÌ TỔNG SỐ GIỜ LÀM VIỆC BÌNH THƯỜNG
VÀ SỐ GIỜ LÀM THÊM KHÔNG QUÁ 12 GIỜ TRONG 01 NGÀY;

B KHÔNG QUÁ 12 GIỜ TRONG 01 NGÀY KHI LÀM THÊM
VÀO NGÀY NGHỈ LỄ, TẾT VÀ NGÀY NGHỈ HẰNG TUẦN.

2 VIỆC TỔ CHỨC LÀM THÊM TỪ 200 GIỜ ĐẾN 300 GIỜ
TRONG MỘT NĂM ĐƯỢC QUY ĐỊNH NHƯ SAU:

A, CÁC TRƯỜNG HỢP SAU ĐÂY ĐƯỢC TỔ CHỨC LÀM
THÊM:

+ SẢN XUẤT, GIA CÔNG XUẤT KHẨU SẢN PHẨM LÀ HÀNG
DỆT, MAY, DA, GIÀY, CHẾ BIẾN NÔNG, LÂM, THỦY SẢN;

+ SẢN XUẤT, CUNG CẤP ĐIỆN, VIỄN THÔNG, LỌC DẦU,
CẤP, THOÁT NƯỚC;

+ CÁC TRƯỜNG HỢP KHÁC PHẢI GIẢI QUYẾT CÔNG VIỆC
CẤP BÁCH, KHÔNG THỂ TRÌ HOÃN.

B, KHI TỔ CHỨC LÀM THÊM GIỜ, NGƯỜI SỬ
DỤNG LAO ĐỘNG PHẢI THÔNG BÁO BẰNG VĂN BẢN CHO CƠ QUAN CHUYÊN MÔN GIÚP ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH, THÀNH
PHỐ TRỰC THUỘC TRUNG ƯƠNG (SAU ĐÂY GỌI CHUNG LÀ ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP TỈNH) QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LAO
ĐỘNG TẠI ĐỊA PHƯƠNG.

2. THỜI GIAN NGHỈ BÙ QUY ĐỊNH NHƯ
SAU:

A, SAU MỖI ĐỢT LÀM THÊM TỐI ĐA 07 NGÀY
LIÊN TỤC TRONG THÁNG, NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG PHẢI BỐ TRÍ ĐỂ NGƯỜI LAO ĐỘNG NGHỈ BÙ SỐ THỜI GIAN ĐÃ
KHÔNG ĐƯỢC NGHỈ;

B, TRƯỜNG HỢP KHÔNG BỐ TRÍ NGHỈ BÙ ĐỦ
SỐ THỜI GIAN THÌ PHẢI TRẢ LƯƠNG LÀM THÊM GIỜ THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT LAO
ĐỘNG.”

Bên cạnh đó, theo Điều 107 Bộ luật lao động 2012 quy
định làm thêm giờ trong những trường hợp đặc biệt:

“1.NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG CÓ QUYỀN YÊU CẦU NGƯỜI
LAO ĐỘNG LÀM THÊM GIỜ VÀO BẤT KỲ NGÀY NÀO VÀ NGƯỜI LAO ĐỘNG KHÔNG ĐƯỢC TỪ CHỐI TRONG CÁC TRƯỜNG HỢP
SAU ĐÂY:

A, THỰC HIỆN LỆNH ĐỘNG VIÊN, HUY ĐỘNG BẢO ĐẢM
NHIỆM VỤ QUỐC PHÒNG, AN NINH TRONG TÌNH TRẠNG KHẨN CẤP VỀ QUỐC PHÒNG, AN NINH THEO QUY ĐỊNH CỦA
PHÁP LUẬT;

B, THỰC HIỆN CÁC CÔNG VIỆC NHẰM BẢO VỆ TÍNH MẠNG
CON NGƯỜI, TÀI SẢN CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC, CÁ NHÂN TRONG PHÒNG NGỪA VÀ KHẮC PHỤC HẬU QUẢ THIÊN TAI,
HỎA HOẠN, DỊCH BỆNH VÀ THẢM HỌA.”

3. Quy định tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào
ban đêm:

Theo Điều 97 Bộ Luật lao động 2012 quy định về tiền
lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm như sau:

“1.  NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀM THÊM GIỜ
ĐƯỢC TRẢ LƯƠNG TÍNH THEO ĐƠN GIÁ TIỀN LƯƠNG HOẶC TIỀN LƯƠNG THEO CÔNG VIỆC ĐANG LÀM NHƯ
SAU:

A, VÀO NGÀY THƯỜNG, ÍT NHẤT BẰNG
150%;

B, VÀO NGÀY NGHỈ HẰNG TUẦN, ÍT NHẤT BẰNG
200%;

C, VÀO NGÀY NGHỈ LỄ, NGÀY NGHỈ CÓ HƯỞNG LƯƠNG,
ÍT NHẤT BẰNG 300% CHƯA KỂ TIỀN LƯƠNG NGÀY LỄ, NGÀY NGHỈ CÓ HƯỞNG LƯƠNG ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG HƯỞNG
LƯƠNG NGÀY.”

Theo những quy định trên thì số giờ làm việc tối đa
bao gồm cả làm thêm giờ đối với những người lao động tính theo ngày như công nhân ở công ty bạn
là 12 giờ làm việc trên ngày. Như vậy, có thể thấy rằng, việc công ty yêu cầu công nhân làm
việc như bạn trình bày (những ngày phải trực đêm) là vi phạm quy định về thời giờ lao động của
Bộ luật lao động 2012.

Thứ
hai, thẩm quyền giải quyết của Tòa án quy định tại Điều 32 Bộ luật tố
tụng dân sự 2015.

“Điều 32. Những tranh chấp về lao động
thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án

1. Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao
động với người sử dụng lao động phải thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động mà hòa
giải thành nhưng các bên không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, hòa giải không thành hoặc không
hòa giải trong thời hạn do pháp luật quy định, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc
phải qua thủ tục hòa giải:

a) Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa
thải hoặc tranh chấp về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

b) Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt
hợp đồng lao động;

c) Giữa người giúp việc gia đình với người sử
dụng lao động;

d) Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp
luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm
thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

đ) Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động
với doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp
đồng.

2. Tranh chấp lao động tập thể về quyền giữa tập
thể lao động với người sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động đã được Chủ tịch Ủy
ban nhân dân cấp huyện giải quyết mà tập thể lao động hoặc người sử dụng lao động không đồng ý với
quyết định đó hoặc quá thời hạn mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện không giải
quyết.

3. Tranh chấp liên quan đến lao động bao
gồm:

a) Tranh chấp về học nghề, tập
nghề;

b) Tranh chấp về cho thuê lại lao
động;

c) Tranh chấp về quyền công đoàn, kinh phí công
đoàn;

d) Tranh chấp về an toàn lao động, vệ sinh lao
động.

4. Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do đình
công bất hợp pháp.

5. Các tranh chấp khác về lao động, trừ trường
hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp
luật.”

Do vậy, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình và
những công nhân khác trong trường hợp này, bạn và những công nhân khác làm đơn kiến nghị đến Ban
lãnh đạo Công ty để được giải quyết hoặc có thể nhờ đến sự trợ giúp của công đoàn các cấp theo đúng
quy định của pháp luật. Nếu công ty không giải quyết, bạn có thể gửi đơn khiếu nại đến Thanh tra Sở
lao động – Thương binh và xã hội. Hoặc gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp huyện nhờ giải quyết, trong
trường hợp không giải quyết hoặc không đồng ý với quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện
thì bạn và những người lao động khác có thể gửi đơn khởi kiện lên Tòa án nơi Công ty đặt trụ sở để
nhờ giải quyết.

Lưu ý: Ý kiến của Luật sư, văn bản pháp luật được
trích dẫn trong tư vấn nêu trên có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm tham khảo bài viết. Để được tư
vấn, lắng nghe ý kiến tư vấn chính xác nhất và mới nhất từ các Luật sư vui lòng liên hệ với chúng
tôi qua Hotline: 1900.6198. Các Luật sư chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm của
chúng tôi sẽ tư vấn – hỗ trợ bạn ngay lập tức.