Quy định về xử phạt khi không kí kết hợp đồng lao động

Hiện tượng lao động không được ký hợp đồng ở các
doanh nghiệp hiện nay khá phổ biến, khi vào làm việc, người lao động chỉ quan tâm đến tiền lương
còn việc ký các cam kết thỏa thuận thì không đề cập đến nên khi xảy ra việc đáng tiếc thường bị
thiệt thòi. Rất nhiều trường hợp người lao động không được giải quyết chế độ tai nạn lao động,
không được trả tiền lương… Nguyên nhân là do họ không ký hợp đồng lao động

quy định:

“Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người
lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ
của mỗi bên trong quan hệ lao động (Điều 15).”

Cho dù người lao động chưa đáp ứng điều kiện tuyển
dụng do người sử dụng lao động quy định nhưng nếu đã được tuyển dụng rồi thì phải đảm bảo đầy đủ
quyền lợi cho người lao động, trong đó có ký kết hợp đồng lao động và trả lương đầy đủ, đúng
hạn.

Điều 16 Bộ luật lao động 2012 quy định về hình thức
hợp đồng lao động:

“1. Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng
văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ
trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Đối với công việc tạm thời có thời hạn dưới
03 tháng, các bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói.”

Như vậy, khi người lao động đã được người sử dụng
lao động nhận vào làm việc, có trả lương, có ràng buộc phải thực hiện các điều kiện làm việc cụ
thể… thì được xem như hai bên đã thỏa thuận giao kết hợp đồng lao động và được pháp luật bảo
vệ.

Ngoài ra, Theo Điều 18 Bộ luật Lao động 2012 quy
định về nghĩa vụ giao kết hợp đồng lao động như sau:

 “1. Trước khi nhận người lao động vào làm
việc, người sử dụng lao động và người lao động phải trực tiếp giao kết hợp đồng lao
động.

 Trong trường hợp người lao động từ đủ 15
tuổi đến dưới 18 tuổi, thì việc giao kết hợp đồng lao động phải được sự đồng ý của người đại diện
theo pháp luật của người lao động.

 2. Đối với công việc theo mùa vụ, công
việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng thì nhóm người lao động có thể ủy quyền cho một người lao
động trong nhóm để giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản; trường hợp này hợp đồng lao động có
hiệu lực như giao kết với từng người”.

Theo các căn cứ trên, hợp đồng với người sử dụng lao
động có thời hạn dưới 03 tháng thì có thể thỏa thuận bằng lời nói không nhất thiết phải ký hợp đồng
bằng văn bản.

Tuy nhiên, đối với những loại hợp đồng lao động có
thời hạn từ đủ 1 năm đến dưới 3 năm, hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động
theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng thì hình thức của hợp đồng
phải được giao kết bằng văn bản. Nghĩa là, đối với những công việc làm có thời hạn từ 3 tháng trở
lên thì người sử dụng lao động phải có nghĩa vụ giao kết hợp đồng bằng văn bản với người lao động.
Nếu hai bên người sử dụng lao động và người lao động chưa ký kết hợp đồng mà mới chỉ thỏa thuận với
nhau về thời gian làm việc và mức lương thì hợp đồng này giữa người lao động và người sử dụng lao
động là hợp đồng miệng. Đối với những loại hợp đồng bắt buộc phải ký bằng văn bản mà hai bên không
ký kết thì người lao động có thể sẽ phải chịu thiệt thòi khi phía người lao động thay đổi các mức
lương cho người lao động và người lao động không có căn cứ gì để chứng minh hợp đồng lao động của
mình là hợp pháp cả. Việc không ký kết hợp đồng bằng văn bản của người sử dụng lao động với người
lao động là hành vi vi phạm nghĩa vụ giao kết hợp đồng lao động và sẽ bị xử phạt vi phạm hành
chính.

Theo đó, Điều 5 Nghị định 88/2015/NĐ-CP quy định về
Vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động như sau:

Phạt tiền người sử dụng lao động khi có một trong
các hành vi:

“- Không giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản đối
với công việc có thời hạn trên 3 tháng;

– Không giao kết đúng loại hợp đồng lao động với
người lao động;

– Giao kết hợp đồng lao động không đầy đủ các nội
dung chủ yếu của hợp đồng lao động;

– Giao kết hợp đồng lao động trong trường hợp thuê
người lao động làm giám đốc trong doanh nghiệp có vốn của Nhà nước không theo quy định của pháp
luật.”

Các mức phạt tương ứng như sau:

“- Từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng với vi phạm
từ 01 người đến 10 người lao động;

– Từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng với vi phạm
từ 11 người đến 50 người lao động;

– Từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng với vi phạm
từ 51 người đến 100 người lao động;

– Từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng với vi phạm
từ 101 người đến 300 người lao động;

– Từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng với vi phạm
từ 301 người lao động trở lên.”

Việc Người lao động không được giao kết hợp đồng lao
động sẽ không thể khai trình lao động, không thể tham gia Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm ý tế và bị hạn
chế những quyền lợi chính đáng khác. Do đó, khi tuyển dụng lao động mà người sử dụng lao động không
ký kết hợp đồng lao động với người lao động là trái với quy định pháp luật, người lao động có quyền
yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Lưu ý: Ý kiến của Luật sư, văn bản pháp luật được
trích dẫn trong tư vấn nêu trên có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm tham khảo bài viết. Để được tư
vấn, lắng nghe ý kiến tư vấn chính xác nhất và mới nhất từ các Luật sư vui lòng liên hệ với chúng
tôi qua Hotline: 1900.6198. Các Luật sư chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm của
chúng tôi sẽ tư vấn – hỗ trợ bạn ngay lập tức.