Luật sư tư vấn về vấn đề bồi thường chi phí đào tạo khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Nội dung tư vấn như sau
Chào luật sư
!Xin luật sư tư vấn giúp em về luật lao động với ạ. Cụ thể như sau: Em đang làm ở bệnh
viện tư nhân, bệnh viện có thu tiền BHYT, BHXH, BHTN (trừ vào bảng lương) nhưng không thực
hiện đầy đủ …Bệnh viện chậm lương thường xuyên, không phát lương đã 2 tháng nay. Bệnh
viện có cử em đi học lấy chứng chỉ chuyên khoa, nhưng có ký thỏa thuận cam kết: sau khi
học xog phải làm cho bệnh viện 3 năm. Ngoài ra, bệnh viện có xác nhận quá trình thực
hành của em để em làm chứng chỉ hành nghề y, với cam kết phải làm cho bệnh viện
2 năm. Nếu không làm đủ thời gian trên phải bồi thường 20 triệu, tiền học phí, tiền
lương, phụ cấp của em, lương của người quản lý và tiền bệnh viện đóng BHYT, BHXH, BHTN.
Vậy em có thể nộp đơn nghỉ sau 45 ngày và chấm dứt hợp đồng được không ạ. Em có phải
bồi thường các thỏa thuận cam kết trên không ạ. Mong hồi âm của luật sư. Chân thành cảm
ơn!
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới V-Law. Với trường hợp của
bạn, chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ
nhất, về vấn đề trả lương
Tại Điều 24 Nghị
định 05/2015/NĐ-CP quy định về nguyên tắc trả lương như sau:
“1. Người
lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn.
2. Trường
hợp đặc biệt do thiên tai, hỏa hoạn hoặc lý do bất khả kháng khác mà người sử dụng lao động đã tìm
mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng thời hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng lao
động thì không được trả chậm quá 01 tháng. Việc người sử dụng lao động phải trả thêm cho người lao
động do trả lương chậm được quy định như sau:
a) Nếu thời
gian trả lương chậm dưới 15 ngày thì không phải trả thêm;
b) Nếu thời
gian trả lương chậm từ 15 ngày trở lên thì phải trả thêm một khoản tiền ít nhất bằng số tiền trả
chậm nhân với lãi suất trần huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
công bố tại thời điểm trả lương. Khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam không quy định trần lãi suất thì
được tính theo lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng của ngân hàng thương mại, nơi doanh
nghiệp, cơ quan mở tài khoản giao dịch thông báo tại thời điểm trả lương.”
Theo quy định
trên, người sử dụng lao động phải trả lương cho người lao động đầy đủ và đúng thời hạn. Nếu thời
gian trả lương chậm từ 15 ngày trở lên phải trả thêm một khoản tiền ít nhất bằng số tiền trả chậm
nhân với lãi suất trần ngân hàng nhà nước quy định. Ngoài ra, theo quy định tại Khoản 3 Điều
13 Nghị định 88/2015/NĐ-CP xử phạt hành chính trong lĩnh vực lao động, hành vi trả lương không
đúng hạn sẽ bị xử phạt hành chính:
3. Phạt tiền
người sử dụng lao động có một trong các hành vi: Trả lương không đúng hạn; trả lương thấp hơn mức
quy định tại thang lương, bảng lương đã gửi cho cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp huyện;
không trả hoặc trả không đủ tiền lương làm thêm giờ, tiền lương làm việc ban đêm, tiền lương ngừng
việc cho người lao động theo quy định của pháp luật; khấu trừ tiền lương của người lao động không
đúng quy định của pháp luật; trả lương không đúng quy định cho người lao động khi tạm thời chuyển
người lao động sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động, trong thời gian tạm đình chỉ công
việc, trong thời gian đình công, những ngày người lao động chưa nghỉ hàng năm theo một trong các
mức sau đây:
a) Từ
5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng với vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;
b) Từ
10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng với vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động;
c) Từ
20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng với vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động;
d) Từ
30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng với vi phạm từ 101 người đến 300 người lao
động;
đ) Từ
40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng với vi phạm từ 301 người lao động trở lên.
Như vậy, phía
bệnh viện trả chậm lương cho bạn là vi phạm pháp luật. Do đó, bạn có thể làm đơn khiếu nại gửi đến
Công đoàn và ban Giám đốc của bệnh viện hoặc bạn có thể gửi đơn khiếu nại đến Phòng lao động thương
binh và xã hội cấp huyện nơi bệnh viện đặt trụ sở để đảm bảo quyền lợi của mình. Hành vi vi phạm
của bệnh viện sẽ bị xử phạt theo quy định trên.
Thứ
hai, về việc bồi thường chi phí đào tạo khi chấm dứt hợp đồng
Trường hợp
1: Bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật
Tại Điều 37 Bộ
luật lao động 2012 quy định:
“Điều 37.
Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động
1. Người lao
động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một
công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước
thời hạn trong những trường hợp sau đây:
a) Không
được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã
thỏa thuận trong hợp đồng lao động;
b) Không
được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng lao
động;
c) Bị ngược
đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động;
d) Bản thân
hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động;
đ) Được bầu
làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà
nước;
e) Lao động
nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm
quyền;
g) Người lao
động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 90 ngày liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động
xác định thời hạn và một phần tư thời hạn hợp đồng đối với người làm việc theo hợp đồng lao động
theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa
được hồi phục.
2. Khi đơn
phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại khoản 1 Điều này, người lao động phải báo cho
người sử dụng lao động biết trước:
a) Ít nhất 3
ngày làm việc đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và g khoản 1 Điều
này;
b) Ít nhất
30 ngày nếu là hợp đồng lao động xác định thời hạn; ít nhất 03 ngày làm việc nếu là hợp đồng lao
động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng đối với các trường hợp
quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều này;
c) Đối với
trường hợp quy định tại điểm e khoản 1 Điều này thời hạn báo trước cho người sử dụng lao động được
thực hiện theo thời hạn quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.
3. Người lao
động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng
lao động, nhưng phải báo cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 45 ngày, trừ trường hợp quy
định tại Điều 156 của Bộ luật này.”
Như vậy, nếu bạn
chấm dứt hợp đồng lao động không thuộc một trong những trường hợp trên thì sẽ thuộc trường hợp đơn
phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật. Theo đó, bạn phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường
theo quy định tại Điều 43 Bộ luật lao động 2012 như sau:
Điều 43.
Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp
luật
1. Không
được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp
đồng lao động.
2. Nếu vi
phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền
tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.
3.
Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật
này.
Như vậy, nếu bạn
đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật thì bạn sẽ phải bồi thường chi phí đào
tạo theo cam kết đã thỏa thuận và quy định tại Điều 62 Bộ luật lao động 2012.
Theo Điều 62 Bộ
luật lao đồng 2012 thì chi phí đào tạo gồm: “…3. Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có
chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật
liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo
hiểm y tế cho người học trong thời gian đi học. Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở
nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian ở nước
ngoài.”
Theo thông tin
bạn cho biết, hai bên thỏa thuận cam kết: nếu bạn không làm đủ thời gian theo thỏa thuận thì
bạn phải bồi thường 20 triệu, tiền học phí, tiền lương, phụ cấp và tiền lương của người quản
lý và tiền bệnh viện đóng BHYT, BHXH, BHTN. Do đó, trường hợp bạn chấm dứt hợp đồng lao
động trái luật thì bạn sẽ phải bồi thường chi phí đào tạo theo cam kết mà hai bên đã thỏa thuận.
Trường hợp trong cam kết không quy định cụ thể về chi phí đào tạo thì việc bồi thường sẽ căn cứ
theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Bộ luật lao động 2012.
Trường hợp
2: Bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật
Trường hợp bạn
đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng pháp luật là việc chấm dứt hợp đồng lao động khi thuộc
một trong những trường hợp quy định tại Điều 37 Bộ luật lao động 2012.
Pháp luật hiện
hành không có quy định về việc chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật thì có phải bồi thường hay
không? Do vậy, để có cơ sở yêu cầu bồi thường chi phí đào tạo thì cần phải căn cứ vào cam kết mà
các bên đã thỏa thuận về các trường hợp bồi thường chi phí đào tạo.
Theo đó, nếu
trong cam kết giữa bạn và bệnh viện thỏa thuận trong mọi trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động
đều phải bồi thường chi phí đào tạo, thì bạn sẽ phải bồi thường chi phí đào tạo theo thỏa
thuận mà bạn đã cam kết.
Nếu trong cam
kết không thỏa thuận về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động cũng phải bồi thường thì phía
bệnh viện không có cơ sở để yêu cầu bạn bồi thường chi phí đào tạo khi chấm dứt hợp
đồng.
Trên đây là nội
dung tư vấn của V-Law về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần
luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn
pháp luật trực tuyến của chúng tôi –
Số
điện thoại liên hệ:
1900.6198
để
được hỗ trợ kịp thời.
Trân trọng.
