Chế độ thai sản là gì?
Thai sản là một trong những chế độ quan trọng, bảo vệ trực tiếp đến quyền lợi của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội. Bởi để đảm bảo cuộc sống của cả người mẹ khi tham gia bảo hiểm và em bé, luật lao động nói chung và luật bảo hiểm xã hội nói riêng có những quy định về chế độ thai sản như thời gian hưởng, mức hưởng, cách thức hưởng,…
Đối tượng áp dụng chế độ thai sản
Đối tượng áp dụng chế độ thai sản theo quy định tại Điều 30 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 là: (i) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động; (ii) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng; (iii) Cán bộ, công chức, viên chức; (iv) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu; (v) sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân, sĩ quan, hạ sí quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương đối với quân nhân; (vi) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
Điều kiện được hưởng chế độ thai sản
Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: (i) Lao động nữ mang thai; (ii) Lao động nữ sinh con; (iii) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ; (iv) Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi; (v) Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản; (vi) Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.
Người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi nếu thuộc các trường hợp sau đây: (i) lao động nữ sinh con; (ii) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ; (iii) người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi
Người lao động nữ sinh con đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Chế độ thai sản của lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ
Thứ nhất, lao động nữ mang thai hộ được hưởng chế độ khi khám thai, sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý và chế độ khi sinh con cho đến thời điểm giao đứa trẻ cho người mẹ nhờ mang thai hộ nhưng không vượt quá 06 tháng. Trong trường hợp kể từ ngày sinh đến thời điểm giao đứa trẻ mà thời gian hưởng chế độ thai sản chưa đủ 60 ngày thì người mang thai hộ vẫn được hưởng chế độ thai sản cho đến khi đủ 60 ngày tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
Thứ hai, người mẹ nhờ mang thai hộ được hưởng chế độ thai sản từ thời điểm nhận con cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi.
Trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi
Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi. Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì cha được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.
Lao động nữ đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con
Theo quy định tại Điều 40 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014: Lao động nữ có thể đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con quy định tại khoản 1 hoặc khoản 3 Điều 34 của Luật bao hiểm xã hội năm 2014 khi có đủ các điều kiện sau đây: (i) Sau khi đã nghỉ hưởng chế độ ít nhất được 04 tháng; (ii) Phải báo trước và được người sử dụng lao động đồng ý.
Ngoài tiền lương của những ngày làm việc, lao động nữ đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con vẫn được hưởng chế độ thai sản cho đến khi hết thời hạn quy định.
