Từ 2021, khi Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực, nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương của doanh nghiệp có những thay đổi so với hiện tại.
Sự khác biệt về nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương giữa Bộ luật lao động năm 2012 và 2019
Cụ thể, theo quy định tại Điều 93 Bộ Luật lao động năm 2019, nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động của doanh nghiệp như sau:
Người sử dụng lao động phải xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động làm cơ sở để tuyển dụng, sử dụng lao động, thỏa thuận mức lương theo công việc hoặc chức danh ghi trong hợp đồng lao động và trả lương cho người lao động;
Mức lao động phải là mức trung bình bảo đảm số đông người lao động thực hiện được mà không phải kéo dài thời giờ làm việc bình thường và phải được áp dụng thử trước khi ban hành chính thức;
Người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khi xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động;
Thang lương, bảng lương và mức lao động phải được công bố công khai tại nơi làm việc trước khi thực hiện.
Trước đây, tại Điều 93 Bộ Luật lao động năm 2012 được hướng dẫn bởi Chương 3 Nghị định 49/2013/NĐ-CP quy định về nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động như sau:
Trên cơ sở các nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động do Chính phủ quy định, người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng thang lương, bảng lương, định mức lao động làm cơ sở để tuyển dụng, sử dụng lao động, thỏa thuận mức lương ghi trong hợp đồng lao động và trả lương cho người lao động;
Khi xây dựng thang lương, bảng lương, định mức lao động người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở và công bố công khai tại nơi làm việc của người lao động trước khi thực hiện, đồng thời gửi cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp huyện nơi đặt cơ sở sản xuất, kinh doanh của người sử dụng lao động;
Khi xây dựng thang lương, bảng lương khoảng cách chênh lệch giữa hai bậc lương liền kề phải bảo đảm khuyến khích người lao động nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm, phát triển tài năng nhưng ít nhất bằng 5%.
Những thay đổi về nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương
Theo quy định trên, có thể thấy, từ 2021 nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương của doanh nghiệp có những thay đổi so với trước đây. Cụ thể:
Thứ nhất, doanh nghiệp khi xây dựng thang lương, bảng lương sẽ không còn xây dựng trên nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động do Chính phủ quy định.
Theo đó, Bộ Luật lao động năm 2019 đã bãi bỏ quy định về khoảng cách chênh lệch giữa hai bậc lương liền kề là 5%, doanh nghiệp sẽ xây dựng thang lương, bảng lương phụ thuộc vào độ phức tạp quản lý, cấp bậc công việc hoặc chức danh đòi hỏi.
Trước đó, pháp luật quy định khoảng cách chênh lệch giữa hai bậc lương liền kề phải ít nhất 5%, với nguyên tắc này đã ảnh hưởng chính sách lương, thang lương, bảng lương của doanh nghiệp.
Đa số doanh nghiệp đều xây dựng thang lương, bảng lương theo thâm niên, người có thâm niên càng lâu thì lương càng cao, do đó dẫn đến tình trạng doanh nghiệp không muốn sử dụng người lao động có nhiều thâm niên vì trả lương quá cao nên tìm cách sa thải để tuyển dụng người lao động mới.
Có thể thấy, với sự thay đổi này, doanh nghiệp có thể tăng quyền tự chủ trong việc xây dựng thang lương, bảng lương, số bậc của bảng lương, thang lương sẽ do doanh nghiệp tự quyết định và khoảng cách chênh lệch giữa hai bậc lương sẽ căn cứ vào độ phức tạp quản lý, cấp bậc công việc hoặc chức danh đòi hỏi.
Đồng thời, khoảng cách chênh lệch giữa hai bậc lương phải đảm bảo khuyến khích người lao động nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ và tích lũy kinh nghiệm của bản thân.
Thứ hai, doanh nghiệp sẽ không gửi thang lương, bảng lương cho Phòng Lao động Thương binh và Xã hội nơi đặt cơ sở sản xuất, kinh doanh.
Theo quy định mới, khi xây dựng thang lương, bảng lương doanh nghiệp không cần xây dựng trên nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động do Chính phủ quy định.
Do đó, Bộ Luật lao động năm 2019 cũng bãi bỏ quy định về việc gửi thang lương, bảng lương cho cơ quan nhà nước về lao động cấp huyện (Phòng LĐTBXH) nơi doanh nghiệp đặt trụ sở sản xuất, kinh doanh.
Thứ ba, định mức lao động phải được áp dụng thử trước khi ban hành
Theo đó, mức lao động phải là mức trung bình bảo đảm số đông người lao động thực hiện được mà không phải kéo dài thời giờ làm việc bình thường và phải được áp dụng thử trước khi ban hành chính thức.
Có nghĩa, khi xây dựng xây dựng định mức lao động, doanh nghiệp phải áp dụng thử trước khi ban hành chính thức, đồng thời phải phù hợp với số đông người lao động.
- Xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động, công ty cần lưu ý gì?
- Nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
- Bài viết trong lĩnh vực pháp luật lao động nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.
