con thứ ba có vi phạm pháp luật không?
Tóm tắt câu hỏi:
Kính chào luật sư! Năm 2016, tôi muốn bổ sung
vào nội quy lao động công ty mục: Các hành vi vi phạm nội quy lao động: Vi phạm chính sách dân số
kế hoạch hoá gia đình theo quy định của Nhà nước (theo Pháp lệnh dân số 2003, Nghị định
20/2010/NĐ-CP). Vì tôi muốn hạn chế việc sinh con thứ ba do lao động nữ tại công ty sinh con thứ
3 chiếm 70%. Như vậy, đúng hay sai, có vi phạm luật không? Trân trọng cám ơn luật
sư.
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên
tập – Phòng tư vấn trực tuyến của V-Law. Với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
Tại Khoản 2, Điều 119 Bộ luật lao động 2012 quy
định về nội dung của nội quy lao động như sau:
“Nội dung nội quy lao động không được trái
với pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan. Nội quy lao động
bao gồm những nội dung chủ yếu sau đây:
a) Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ
ngơi;
b) Trật tự tại nơi làm
việc;
c) An toàn lao động, vệ sinh lao động ở nơi
làm việc;
d) Việc bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh,
bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;
đ) Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động của
người lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động, trách nhiệm vật
chất.”
Theo như quy định trên thì các doanh nghiệp
có quyền đưa ra những quy định trong nội quy lao động mà người lao động phải thực hiện
khi làm việc tại doanh nghiệp. Những quy định này không được trái với pháp luật và các quy định
khác của pháp luật liên quan.
Điều 17 Nghị định 104/2003/NĐ-CP quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh dân số 2003 có quy định về quyền và nghĩa vụ
của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện kế hoạch hoá gia đình:
“1. Quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng,
cá nhân không tách rời nhau trong việc thực hiện kế hoạch hoá gia đình. Mỗi cặp vợ chồng, cá nhân
có trách nhiệm thực hiện quyền và phải làm tròn nghĩa vụ của mình đối với Nhà nước và xã
hội
2. Mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có
quyền:
a) Quyết định về thời gian sinh con, số con
và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với quy mô gia đình ít con, mục tiêu phát triển kinh tế –
xã hội và chính sách dân số của Nhà nước trong từng giai đoạn; phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức
khoẻ, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cặp vợ chồng, cá nhân
trên cơ sở bình đẳng.
…..
3. Mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có nghĩa
vụ:
a) Thực hiện quy mô gia đình ít con – có một
hoặc hai con, no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và bền vững
……..”.
Điều 2 Nghị định 20/2010/NĐ-CP có quy định các
trường hợp không vi phạm quy định sinh một hoặc hai con:
“1. Cặp vợ chồng sinh con thứ ba, nếu cả hai hoặc một trong hai người
thuộc dân tộc có số dân dưới 10.000 người hoặc thuộc dân tộc có nguy cơ suy giảm số dân (tỷ lệ sinh
nhỏ hơn hoặc bằng tỷ lệ chết) theo công bố chính thức của Bộ Kế hoạch và Đầu
tư.
2. Cặp vợ chồng sinh con lần thứ nhất mà sinh ba con trở
lên.
3. Cặp vợ chồng đã có một con đẻ, sinh lần thứ hai mà sinh hai con trở
lên.
4. Cặp vợ chồng sinh lần thứ ba trở lên, nếu tại thời điểm sinh chỉ có
một con đẻ còn sống, kể cả con đẻ đã cho làm con nuôi.
5. Cặp vợ chồng sinh con thứ ba, nếu đã có
hai con đẻ nhưng một hoặc cả hai con bị dị tật hoặc mắc bệnh hiểm nghèo không mang tính di truyền,
đã được Hội đồng Giám định y khoa cấp tỉnh hoặc cấp Trung ương xác
nhận.
6. Cặp vợ chồng mà một hoặc cả hai người đã
có con riêng (con đẻ), chỉ sinh một con hoặc hai con trở lên trong cùng một lần sinh. Quy định này
không áp dụng cho trường hợp tái hôn giữa hai người đã từng có hai con chung trở lên và hiện đang
còn sống.
7. Phụ nữ chưa kết hôn sinh một hoặc hai con
trở lên trong cùng một lần sinh”.
Theo quy định trên, mỗi cặp vợ chồng và cá nhân
có trách nhiệm làm tròn nghĩa vụ với Nhà nước và xã hội liên quan tới vấn đề kế hoạch hóa gia đình.
Theo đó, mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có nghĩa vụ thực hiện quy mô gia đình ít con tức có một đến
hai con. Do đó, việc sinh con thứ ba (không thuộc một trong các trường hợp nêu tại Điều 2 Nghị định
20/2010/NĐ-CP) là hành vi vi phạm chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình. Theo Nghị định
104/2003/NĐ-CP, việc xử phạt đối với các trường hợp vi phạm nguyên tắc “mỗi cặp vợ
chồng chỉ được sinh một hoặc hai con” không được đề cập tới. Do đó, nếu việc sinh con
thứ ba vi phạm quy định Pháp lệnh dân số 2003 thì hình thức xử phạt cụ thể sẽ được thực hiện
theo quy định của bộ, ngành hoặc của Hội đồng nhân dân, của đơn vị nơi người vi phạm đang công
tác.
Như vậy, việc bổ sung quy định “Vi
phạm chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình theo quy định của nhà nước” nhằm hạn chế
sinh con thứ ba là một trong các hành vi vi phạm nội quy lao động là không trái với các quy định
của pháp luật hiện hành. Vì vậy, bạn có thể bổ sung quy định này vào nội quy lao động của công ty.
Tuy nhiên, cần lưu ý trước khi ban hành nội quy lao động, bạn phải tham khảo ý kiến của người lao
động hoặc tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.
Lưu ý: Ý kiến của Luật sư, văn bản pháp luật được
trích dẫn trong tư vấn nêu trên có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm tham khảo bài viết. Để được tư
vấn, lắng nghe ý kiến tư vấn chính xác nhất và mới nhất từ các Luật sư vui lòng liên hệ với chúng
tôi qua Hotline: 1900.6198. Các Luật sư chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm của
chúng tôi sẽ tư vấn – hỗ trợ bạn ngay lập tức.
