Khái niệm, đặc điểm của tranh chấp lao động

0
1587

 

Khái niệm, đặc điểm của tranh chấp lao động

Tranh chấp lao động là gì? Tranh chấp lao
động có đặc điểm gì khác với các tranh chấp trong các lĩnh vực khác?

1. Khái niệm tranh chấp lao động :

Theo điều 3 khoản 7 Bộ luật Lao động năm
2012:

“Tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ và
lợi ích phát sinh giữa các bên trong quan hệ lao động. Tranh chấp lao động bao gồm tranh chấp lao
động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động và tranh chấp lao động tập thể giữa tập
thể lao động với người sử dụng lao động.”

2 . Đặc điểm của tranh chấp lao động:

Tranh chấp lao động phát sinh tồn tại gắn liền với
quan hệ lao động
. Mối quan hệ này thể hiện ở hai điểm cơ bản: Các bên tranh chấp bao giờ
cũng là chủ thể của quan hệ lao động và đối tượng tranh chấp chính là nội dung của quan hệ lao động
đó. Trong quá trình thực hiện quan hệ lao động, có nhiều lý do để các bên không thực hiện đúng và
đầy đủ các quyền và nghĩa vụ đã được thống nhất ban đầu. Ví dụ , một trong hai bên chỉ quan tâm đến
lợi ích riêng của mình , hoặc điều kiện thực hiện hợp đồng, thoả ước đã thay đổi làm cho những
quyền và nghĩa vụ đã xác định không còn phù hợp, hoặc cũng có thể do trình độ xây dựng hợp đồng và
sự hiểu biết về pháp luật còn hạn chế dẫn đến các bên không hiểu đúng các qui định của pháp luật,
các thoả thuận trong hợp đồng …

Tranh chấp lao động không chỉ là những tranh chấp về
quyền mà còn bao gồm cả những tranh chấp về lợi ích của các bên trong quan hệ lao
động.
  Thực tế , hầu hết các tranh chấp khác (như tranh chấp dân sự) thường xuất phát
từ sự vi phạm pháp luật , vi phạm hợp đồng hoặc do không hiểu đúng quyền và nghĩa vụ đã được xác
lập mà dẫn đến tranh chấp. Riêng tranh chấp lao động có thể phát sinh trong trường hợp không có vi
phạm pháp luật .

Đặc điểm này bị chi phối bởi bản chất quan hệ lao động và cơ
chế điều chỉnh của pháp luật . Trong nền kinh tế thị trường các bên của quan hệ lao động được tự do
thương lượng , thoả thuận hợp đồng , thoả ước phù hợp với quy luật của pháp luật cũng như khả năng
đáp ứng của mỗi bên. Quá trình thoả thuận thương lượng đó không phải bao giờ cũng đạt kết quả. Ngay
cả khi đạt kết quả thì những nội dung đã thoả thuận được cũng có thể trở thành không phù hợp do các
yếu tố mới phát sinh tại thời điểm tranh chấp

Tính chất và mức độ của tranh chấp lao động luôn phụ
thuộc vào quy mô và số lượng tham gia của một bên tranh chấp là người lao động
. Tranh chấp
lao động nếu chỉ phát sinh giữa một người lao động và người sử dụng lao động (đối tượng tranh chấp
là quyền, nghĩa vụ, lợi ích chỉ liên quan đến một cá nhân người lao động) thì tranh chấp đó đơn
thuần là tranh chấp cá nhân .

Trong tranh chấp lao động cá nhân, sự ảnh hưởng của nó đến
hoạt động sản xuất kinh doanh chỉ ở mức độ hạn chế nên thường được xem là ít nghiêm trọng. Nhưng
nếu trong một thời điểm, có nhiều người lao động cùng tranh chấp với người sử dụng lao động, những
tranh chấp đó lại cùng nội dung và nhất là khi những người lao động này cùng liên kết với nhau
thành một tổ chức thống nhất để đấu tranh đòi quyền lợi chung thì những tranh chấp lao động đó đã
mang tính tập thể.

Mức độ ảnh hưởng của tranh chấp tập thể tuỳ thuộc vào phạm vi
xảy ra tranh chấp. Tranh chấp lao động có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của bản thân, gia đình
người lao động , nhiều khi còn tác động đến an ninh công cộng.

Đặc điểm này xuất phát từ bản chất quan hệ lao động là quan
hệ chứa đựng nhiều vấn đề mang tính xã hội như thu nhập, đời sống, việc làm…của người lao động . Vì
vậy , khi tranh chấp lao động xảy ra , quan hệ lao động có nguy cơ bị phá vỡ , người lao động có
thể bị mất việc làm , mất thu nhập , mất nguồn đảm bảo cuộc sống thường xuyên cho bản thân và gia
đình nên đời sống của họ trực tiếp bị ảnh hưởng . Người sử dụng lao động và cả người lao động sẽ
phải tốn thời gian, công sức vào quá trình giải quyết tranh chấp nên có thể việc sản xuất kinh
doanh bị gián đoạn. Nghiêm trọng hơn, là khi tranh chấp lao động tập thể xảy ra ở những doanh
nghiệp thiết yếu của nền kinh tế quốc dân hoặc an ninh quốc phòng, trong một ngành hoặc một địa
phương, thì còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và đời sống xã hội trong cả một khu vực, thậm
chí có thể ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Nếu không giải quyết kịp thời, những tranh chấp đó có
thể ảnh hưởng tới an ninh công cộng và đời sống chính trị xã hội của quốc gia .

Lưu ý: Ý kiến của Luật sư, văn bản pháp luật được
trích dẫn trong tư vấn nêu trên có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm tham khảo bài viết. Để được tư
vấn, lắng nghe ý kiến tư vấn chính xác nhất và mới nhất từ các Luật sư vui lòng liên hệ với chúng
tôi qua Hotline: 1900.6198. Các Luật sư chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm của
chúng tôi sẽ tư vấn – hỗ trợ bạn ngay lập tức!

TRẢ LỜI

Vui lòng nhập bình luận của bạn!
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây