Công ty yêu cầu người lao động ký quỹ có đúng theo qui định của luật lao động hay không? Nếu yêu cầu người lao động ký quỹ, công ty sẽ bị xử phạt như thế nào?
Ký quỹ là gì?
Ký quỹ là một trong bảy biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự được quy định tại khoản 1, 2 Điều 330 Bộ luật dân sự năm 2015. Việc ký quỹ thường được pháp luật quy định trong một số trường hợp cụ thể nhất định bên có nghĩa vụ phải thực hiện để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự. Cụ thể, theo điều 330 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định: “1. Ký quỹ là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá vào tài khoản phong tỏa tại một tổ chức tín dụng để bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ. 2. Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên có quyền được tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ. 3. Thủ tục gửi và thanh toán thực hiện theo quy định của pháp luật”.
Theo đó, có 1 số điểm khác biệt cơ bản của biện pháp ký quỹ so với các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự khác như:
Hoạt động ký quỹ có sự xuất hiện của 3 bên: Bên ký quỹ; Ngân hàng (tổ chức tín dụng) nhận ký quỹ; Bên có quyền được ngân hàng thanh toán, bồi thường thiệt hại.
Mục đích: Bảo đảm cho việc được thanh toán bồi thường thiệt hại khi bên ký quỹ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình.
Đặc điểm: các bên cùng thoả thuận về 1 số nội dung có liên quan: Đăng ký tài sản ký quỹ; Cách thức và phương án giải quyết hậu quả khi bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.
Tổ chức tín dụng là người trung gian giữ tài sản kí quỹ dưới hình thức là tài khoản phong tỏa trong thời hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm và chỉ phải hoàn trả tài sản ký quỹ còn lại cho bên ký quỹ sau khi trừ chi phí dịch vụ ngân hàng và số tiền đã thanh toán theo yêu cầu của bên có quyền khi chấm dứt ký quỹ.
Công ty yêu cầu người lao động ký quỹ có đúng quy định của pháp luật không?
Theo quy định tại Điều 17 Bộ luật lao động năm 2019 về hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động bao gồm:
Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động.
Yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động.
Buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ cho người sử dụng lao động.
Như vậy, theo quy định này thì việc công ty yêu cầu người lao động phải ký quỹ là trái với quy định của pháp luật lao động.
Mức xử phạt hành vi yêu cầu người lao động ký quỹ
Theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 5 Nghị định số 95/2013/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng: “Điều 5. Vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động…..2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây: a) Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động; b) Buộc người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động. 3. Biện pháp khắc phục hậu quả: a) Buộc trả lại bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ đã giữ của người lao động đối với hành vi vi phạm quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều này; b) Buộc trả lại số tiền hoặc tài sản đã giữ của người lao động cộng với khoản tiền lãi của số tiền đã giữ của người lao động tính theo lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều này”.
Như vậy trong trường hợp người sử dụng lao động yêu cầu người lao động ký quỹ sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đến 25 triệu và bị áp dụng biện pháp khác phục hậu quả là buộc phải trả lại số tiền hoặc tài sản đã giữ của người lao động với khaorn tiền lãi.
- Dịch vụ pháp luật về lao động của Công ty Luật TNHH Everest
- Bí mật kinh doanh và quyền người lao động
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
- Bài viết trong lĩnh vực nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.
