Trách nhiệm của cha, mẹ, người thân thích đối với trẻ em lao động sớm

Hiện nay có rất nhiều lao động trẻ em đang phải lao động mỗi ngày. Vậy khi đó trách nhiệm của cha, mẹ và những người thân thích đối với tình trạng trẻ em lao động sớm như thế nào?

Quy định chung về trách nhiệm của cha mẹ, người thân thích đối với con cái

Trách nhiệm của cha mẹ phải đảm bảo những nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống hằng ngày của con cái như ăn, mặc, ở, khám chữa bệnh… Trẻ em trong những năm đầu đời hoàn toàn không có khả năng lao động nuôi sống bản thân. Đến những năm tiếp theo mặc dù có thể làm một số việc nhưng khả năng lao động của trẻ vẫn chưa đạt được mức độ như người trưởng thành. Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ, hiện luật lao động có quy định người lao động phải từ 15 tuổi trở lên (trừ một số nghề do Bộ lao động thương binh và xã hội quy định). Như vậy, con dưới 15 tuổi chưa có khả năng tự nuôi sống bản thân, do đó cần đến sự nuôi dưỡng, chăm sóc của cha mẹ.

Cha mẹ không được có những hành vi đối xử tồi tệ về ăn, mặc, ở và sinh hoạt hàng ngày khác và không được nhục mạ mắng chửi con cái, để cho con cái ăn mặc rách rưới, cho ở nơi cực khổ trong khi có điều kiện tốt hơn. Nếu những hành vi này diễn ra một cách thường xuyên và có hệ thống sẽ làm cho con luôn bị dày vò về tình cảm, khổ đau về tinh thần, không thể tự phát triển bình thường về thể chất… và phần nào tổn hại sức khỏe hoặc tuy không diễn ra thường xuyên nhưng được thực hiện một cách đặc biệt tàn nhẫn, gây cho con cái nỗi khiếp sợ và gây sự bất bình lớn đối với quần chúng xung quanh thì sẽ bị xử lý theo pháp luật hình sự.

Trách nhiệm của cha, mẹ, người thân thích đối với trẻ em lao động sớm

Hiện nay dưới tác động của nhiều yếu tố tiêu cực trong xã hội, không ít những bậc cha, mẹ với lỗi sống thực dụng, vụ lợi, vô trách nhiệm đã quên đi lợi ích tương lai của con mình mà có hành vi lạm dụng sức lao động của con cái như bắt con nhỏ đi ăn xin hoặc bỏ học đi làm thuê kiếm tiền hay xúi giục, ép buộc con cái làm những việc phi pháp, trái với đạo đức xã hội, nhằm phục vụ cho mục đích của mình như ép buộc con gái bán dâm, trộm cắp, buôn bán vận chuyển ma túy. Trong trường hợp như vậy cha mẹ không còn là tấ gương, giúp con cái nhìn nhận cuộc sống một cách đúng đắn, lành mạnh phù hợp với lứa tuổi.

Để bảo vệ sự phát triển lành mạnh của trẻ em, Luật hôn nhân và gia đình 2014 nghiêm cấm cha mẹ lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên, không được xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, đạo đức xã hội.

Điều 26 Luật trẻ em năm 2016 quy định: “Điều 26. Quyền được bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động: Trẻ em có quyền được bảo vệ dưới mọi hình thức để không bị bóc lột sức lao động; không phải lao động trước tuổi, quá thời gian hoặc làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật; không bị bố trí công việc hoặc nơi làm việc có ảnh hưởng xấu đến nhân cách và sự phát triển toàn diện của trẻ em”.

Mặc dù là chức năng tự nhiên của gia đình, nhưng Luật Trẻ em năm 2016 quy định việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em là trách nhiệm trước tiên của cha mẹ, người giám hộ. Quy định này nhằm đề cao vai trò của cha mẹ trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em, khắc phục tình trạng coi nhẹ việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em hoặc khắc phục tập quán chăm sóc nuôi dưỡng trẻ em với tâm lý “trời sinh voi trời sinh cỏ” ” có gì hưởng nấy” làm ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất, tinh thần của trẻ em.

Tại khoản 1 Điều 98  Luật Trẻ em năm 2016 quy định: “Điều 98. Chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em: 1. Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em và các thành viên trong gia đình có trách nhiệm trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, quản lý, giáo dục trẻ em; dành Điều kiện tốt nhất theo khả năng cho sự phát triển liên tục, toàn diện của trẻ em, đặc biệt là trẻ em dưới 36 tháng tuổi; thường xuyên liên hệ với cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm để được hướng dẫn, trợ giúp trong quá trình thực hiện trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em”.

• Dịch vụ “Thư ký luật” dành cho doanh nghiệp
• Lao động thời vụ bị tai nạn được hưởng những quyền lợi gì?